नेपालको कुल जनसंख्याको ०.९ प्रतिशत अर्थात् करिव २ लाख ५० हजार मानिसहरु हेपाटाईटिस रोगका कारण प्रभावित हुने गरेका छन् । शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवा रोग अस्पताल टेकुमा दैनिक २५ जना भन्दा बढी हेपाटाइटिसका बिरामी आउने गरेका छन् । नेपाल ग्डायाष्ट्रो एण्ड लिभर फाउण्डेशनका अध्यक्ष डा.अखिलेश कश्यपका अनुसार बिगतका बर्षहरुको तुलनामा नेपालमा हेपाटाइटिसका बिरामीको सङख्या बढ्दै गईरहेको छ ।
विभिन्न संक्रमणका कारणले कलेजो सुन्निने अवस्थालाई हेपाटाइटिस भनिन्छ । कलेजोमा ‘हेपाटोट्रोपिक भाइरस’का कारण हुने संक्रमणलाई भाइरल हेपाटाइटिस भनिन्छ । कलेजो रोग विषेशज्ञ डा.अखिलेश कुमार कश्यप हेपाटाइटिस रोगको लक्षण शुरुमा नै थाहा नहुने तर ज्वरो आउने, जीउ दुख्ने, आँखा पहेलो हुने, जण्डिस हुने जस्ता लक्षण देखा पर्न सक्छन् ।
हेपाटाइटिस ५ प्रकारका हुन्छन् । ए, बी, सी, डी र ई । तर, तुलनात्मक रुपमा हेपाटाइटिस ‘बी’ र ‘सी’ बढी घातक हुन्छ । हेपाटाइटिस बी’ र ‘सी’ का कारण हरेक बर्ष विश्वभर १३ लाख मानिसको मृत्यु हुने गरेको अध्ययनहरुले देखाएका छन् । हेपाटाइटिस रोग नियन्त्रणका लागि सरकारको पहल के छ रु स्वास्थ्य सेवा विभागका महानिर्देशक डा।गुणराज लोहनी जनचेतनाका अभियान गर्ने गरेको, राष्ट्रिय खोप अभियानले पनि यसलाई समेटेको बताउनुहुन्छ ।
हेपाटाइटिस बीको संक्रमण भएका ९० प्रतिशत मानिहरुलाई आफुलाई रोग लागेको थाहा नै हुदैन भने हेपाटाइटिस ‘सी’ को संक्रमण भएका ८० प्रतिशत मानिसहरुलाई यसबारे जानकारी नै हुँदैन । ८० देखी ९० प्रतिशत बच्चाहरुमा हेपाटाइटिस बी आमाको संक्रमणबाट सर्ने गरेको अध्ययनले देखाएको छ ।
हेपाटाइटिसबाट जोगिने उपाएहरु के के हुन सक्छन् रु डा। कश्यपका अनुसार गर्भवतीको समयमा यसको रोगको जाँच गराउने, खोप लगाउने, व्यक्तिगत सरसफाईमा प्रयोग हुने सामानहरु अरुको प्रयोग नगर्ने, असुरक्षित यौन सम्बन्ध नराख्ने गर्यो भने यसबाट जोगिन सकिन्छ ।
-रासस
